Tag archieven: pensioenverdeling

Wetsvoorstel Wet pensioenverdeling bij scheiding

Echtscheiding en pensioen. Hoe zat het ook alweer? Indien u in loondienst werkt, bouwt u vaak pensioen op. Bij een echtscheiding dient het ouderdomspensioen te worden verdeeld. Het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd, wordt geacht samen te zijn opgebouwd. Daarom hebben beide ex-partners recht op de helft van dat pensioen. Indien u hierover meer wilt weten, verwijs ik u naar mijn blog ‘Pensioen en echtscheiding‘.

Op dit moment geldt de Wet verevening pensioenrechten. Volgens deze wet moet het het pensioenfonds door de ex-partners worden bericht over de scheiding. Hiervoor is een speciaal formulier dat binnen 2 jaar na de scheiding aan de pensioenuitvoerder gezonden dient te worden. Soms gebeurt dat niet. In dat geval kan de pensioenuitvoerder het pensioen niet uitkeren aan de ex-partner. Om dit soort situaties te voorkomen, is er in september 2019 een wetsvoorstel ingediend om de verdeling van de pensioenen te moderniseren.

Wat staat er in het wetsvoorstel Wet pensioenverdeling bij scheiding?

Onder huidige wet wordt het pensioen verevend. Dit betekent dat er geen zelfstandige aanspraak op pensioen bestaat, maar dat het pensioen gekoppeld is aan het pensioen van de ex-partner. Volgens het wetsvoorstel krijgen ex-partners na een scheiding een eigen aanspraak op ouderdomspensioen. Dit noemen we conversie. Ex-partners hebben daardoor meer inzicht in hun financiële situatie na pensionering. Zij zijn bovendien niet meer afhankelijk van elkaars pensioendatum. Ook heeft het overlijden van één van de ex-partners geen invloed meer op de pensioenuitkering van de ander.

Na de inwerkingtreding van de wet zullen pensioenuitvoerders de pensioenen automatisch verdelen, nadat ze van de gemeente een melding van de scheiding hebben gekregen. Ex-partners hoeven de scheiding dus niet meer zelf te melden. Hierop zijn overigens wel enkele uitzonderingen, want niet alle scheidingen worden ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand. Dit geldt bijvoorbeeld voor buitenlandse echtscheidingen. In dat geval dienen de ex-partners de scheiding wel zelf binnen één jaar te melden.

De Wet pensioenverdeling bij scheiding is van regelend recht. Dit betekent dat ex-partners in onderling overleg van de wet mogen afwijken. Afwijkende afspraken dienen straks binnen 6 maanden schriftelijk gemeld te worden aan de pensioenuitvoerder. Een uitgevoerde conversie kan niet worden teruggedraaid.

Net zoals onder de Wet verevening pensioenrechten geldt de nieuwe wet niet voor ongehuwd samenwonenden. Zij kunnen wel overeenkomen dat het pensioen wordt verdeeld conform de wet, mits de pensioenuitvoerder bereid is daaraan mee te werken.

Het is de bedoeling dat de nieuwe wet ingaat op 1 januari 2021. Op scheidingen voor deze datum blijft de huidige Wet verevening pensioenrechten van toepassing.

Pensioen en echtscheiding

Iedereen die in Nederland woont of heeft gewoond en de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, heeft recht op AOW. Het betreft een basispensioen dat elke gepensioneerde maandelijks krijgt van de overheid. In veel gevallen wordt er daarnaast nog pensioen via de werkgever opgebouwd. Bij een scheiding dient het via de werkgever opgebouwde pensioen te worden verdeeld. AOW hoeft dus niet met een ex-partner gedeeld te worden. Het te verdelen pensioen kan worden onderverdeeld in ouderdomspensioen en partnerpensioen.

Wat is ouderdomspensioen?

Ouderdomspensioen is het pensioen dat wordt opgebouwd via een pensioenregeling bij de werkgever. Via het salaris wordt premie voor het ouderdomspensioen ingehouden. De hoogte van het pensioen is afhankelijk van het genoten loon en het aantal jaren dat er pensioenpremie is betaald. Het ouderdomspensioen is dus een aanvulling op de AOW-uitkering die elke gepensioneerde ontvangt.

Hoe wordt het ouderdomspensioen verdeeld na een scheiding?

In de ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’ is vastgelegd op welke wijze het ouderdomspensioen bij echtscheiding (of beëindiging van een geregistreerd partnerschap) wordt verdeeld, tenzij er andere afspraken worden gemaakt. Voor scheidingen na 30 april 1995 geldt dat beide ex-partners recht hebben op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk (of geregistreerd partnerschap) is opgebouwd. De gedachte hierachter is dat de pensioenopbouw het resultaat is van de gezamenlijke inspanning van beide partners.

De ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’ is van regelend recht. Dit betekent dat ex-partners schriftelijk andere afspraken kunnen maken, bijvoorbeeld door af te spreken om af te zien van pensioenverdeling.

Het pensioenfonds dient over de echtscheiding te worden geïnformeerd. Dit kan via een speciaal formulier dat u hier kunt vinden. Het formulier dient binnen twee jaren na inschrijving van de echtscheiding in de registers van de burgerlijke stand aan het pensioenfonds te worden gezonden. Als het formulier tijdig is ingestuurd dan betaalt de pensioenuitvoerder vanaf de pensioendatum aan elk van de ex-partners een deel van het pensioen uit. Als het formulier niet tijdig is ingestuurd dan betaalt de pensioenuitvoerder het volledige ouderdomspensioen uit aan de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd. Dit betekent overigens niet dat er geen verdeling meer van ouderdomspensioen hoeft plaats te vinden. Degene die het pensioen heeft opgebouwd, moet dan een deel van het pensioen doorstorten aan de andere partner. Dit levert in de praktijk vaak problemen op.

Meer informatie over de verdeling van het ouderdomspensioen na scheiding leest u hier.

Wat is partnerpensioen?

Partnerpensioen, ook wel nabestaandenpensioen genoemd, is een uitkering die iemand krijgt als zijn of haar partner overlijdt. Een ouderdomspensioen kan uitgebreid worden met een partnerpensioen. Niet iedereen bouwt partnerpensioen op.

Partnerpensioen kan op twee manieren worden opgebouwd: op risicobasis en opbouwbasis. Als er sprake is van een verzekering op risicobasis, wordt er geen ‘potje’ opgebouwd. Alleen als u komt te overlijden wanneer u in dienst bent bij uw werkgever, ontvangt uw partner partnerpensioen. Bij een verzekering op opbouwbasis wordt er een ‘potje’ opgebouwd. Als u overlijdt, krijgt uw partner partnerpensioen. Dit geldt ook wanneer u niet meer in dienst bent bij uw werkgever.

Hoe wordt het partnerpensioen verdeeld na een scheiding?

Na een echtscheiding wordt een partnerpensioen omgezet in een bijzonder partnerpensioen. Dit pensioen bestaat uit het bedrag aan partnerpensioen dat is opgebouwd voor de scheiding. U heeft alleen recht op bijzonder partnerpensioen als het gaat om bijzonder partnerpensioen op opbouwbasis. Partnerpensioen op risicobasis zal bij een echtscheiding komen te vervallen. Het is daarom verstandig om bij het pensioenfonds na te gaan of en hoe het partnerpensioen geregeld is.

Een partnerpensioen hoeft volgens de wet bij een echtscheiding niet te worden verdeeld. De ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’ is hierop niet van toepassing.

In het kader van een echtscheiding kan er in een echtscheidingsconvenant afstand worden gedaan van partnerpensioen. Er kan tevens worden afgesproken om het partnerpensioen uit te ruilen voor een hoger ouderdomspensioen. Wordt er niets afgesproken? Dan blijft de aanspraak op partnerpensioen bestaan voor zover dit is opgebouwd op opbouwbasis.

Scheiden in 10 stappen

Scheiden in 10 stappen

U heeft besloten te gaan scheiden of u overweegt een echtscheiding? Bij een echtscheiding komt er veel op u af. Er is vaak sprake van een achtbaan aan emoties, terwijl er ook  een heleboel juridische, financiële en praktische zaken geregeld moeten worden .

Wat u allemaal dient te regelen, heb ik voor u op een rij gezet in onderstaand stappenplan: scheiden in  10 stappen.

 

  1.  De scheidingsmelding aan uw partner

Heeft u voor uzelf besloten te willen scheiden? Bespreek dit in een persoonlijk gesprek met uw partner. Geef daarbij ook de reden aan waarom u wilt scheiden. Alleen de melding “ik wil scheiden” wordt vaak niet gehoord en kan zelfs uitmonden in een vechtscheiding. Waarschijnlijk liep u al langer met de gedachte van een echtscheiding rond. U heeft daardoor al aan dit idee kunnen wennen. Voor uw partner komt uw mededeling misschien als een verrassing. Geef hem of haar dan ook de tijd om aan het idee van een scheiding te wennen en dit te verwerken.

  1. Samen scheiden? Of ieder een eigen advocaat ?

Voor een echtscheiding is het noodzakelijk om een advocaat in te schakelen. Indien u ernaar streeft om er gezamenlijk goed uit te komen, kunt u samen een mediator of één advocaat inschakelen.

Sommige mensen vinden het prettiger om ieder een eigen advocaat in te schakelen. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, hoeft dit niet tot een vechtscheiding te leiden. Heel veel echtscheidingen worden ook met twee advocaten in goede harmonie afgerond, de zogenaamde overlegscheiding.

  1. Vertel de kinderen, familie en vrienden over de voorgenomen scheiding

Heeft u besloten om definitief uit elkaar te gaan? Bespreek dit dan eerst gezamenlijk met de kinderen! Voor de kinderen is niets schokkender dan wanneer zij van anderen moeten horen dat hun ouders gaan scheiden. Leg aan de kinderen uit dat zij niet tussen hun ouders hoeven te kiezen.

Nadat u de kinderen heeft ingelicht over de voorgenomen echtscheiding, kunt u familie en vrienden vertellen dat u van plan bent om te scheiden.

  1. Het opstellen van een ouderschapsplan

Een verzoek tot echtscheiding wordt door de rechtbank pas in behandeling genomen als er een ouderschapsplan is opgesteld. Het opstellen van een ouderschapsplan is dus een vereiste! Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst, waarin de ouders afspraken over hun minderjarige kinderen vastleggen. In het ouderschapsplan staan alle afspraken die betrekking hebben op de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen. In deze blog leest u meer over het ouderschapsplan.

  1. Afspraken maken over de verdeling van de gezamenlijke eigendommen

Naast afspraken over de kinderen, dient u tevens afspraken te maken over de verdeling van de gezamenlijke eigendommen. Neemt één van u beiden de woning over of wordt deze verkocht? Hoe wordt de inboedel van de woning verdeeld? Al deze afspraken kunnen schriftelijk worden vastgelegd in een overeenkomst, ook wel een convenant genoemd.

Komt u er samen niet uit? Dan kan tijdens de echtscheidingsprocedure of eventueel daarna in een verdelingsprocedure aan de rechtbank gevraagd worden om een beslissing te nemen hoe de gezamenlijke eigendommen verdeeld dienen te worden.

  1. Het indienen van het verzoek tot echtscheiding bij de rechtbank

Het aanvragen van de echtscheiding dient door een advocaat te gebeuren. De advocaat stelt een verzoek tot echtscheiding op, waarin is aangegeven welke afspraken u over de gevolgen van de echtscheiding wenst te maken. Indien u het niet met elkaar eens bent, kan er een verweerschrift worden ingediend.

In het verzoek tot echtscheiding hoeft niet te worden aangegeven wat de reden van de echtscheiding is. Er hoeft alleen aangegeven te worden dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Uw advocaat dient het verzoek tot echtscheiding in bij de rechtbank.

  1. De uitspraak van de echtscheiding door de rechtbank

Bent u het samen eens over de inhoud van het echtscheidingsverzoek? In dat geval zal  er doorgaans geen mondelinge behandeling nodig zijn en kan de rechtbank enkele weken later de echtscheiding uitspreken.

Bent u het niet met elkaar eens, bijvoorbeeld over de hoogte van de alimentatie? Dan zal de rechtbank een mondelinge behandeling bepalen, waarbij u allebei gelijktijdig met uw advocaat op de rechtbank dient te verschijnen om te worden gehoord. Pas na deze mondelinge behandeling kan de rechtbank de echtscheiding uitspreken.

De uitspraak van de rechtbank wordt de echtscheidingsbeschikking genoemd.

  1. De inschrijving van de echtscheidingsbeschikking bij de gemeente

De rechtbank heeft de echtscheiding uitgesproken, maar dit betekent nog niet dat u ook al officieel gescheiden bent. Om de echtscheiding definitief te maken, moet deze worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar u bent gehuwd. Om de echtscheiding te kunnen inschrijven, dient u allebei een zogenaamde akte van berusting te ondertekenen. U verklaart daarin om geen hoger beroep te zullen instellen tegen de echtscheiding.

Als één van de echtgenoten weigert om de akte van berusting te ondertekenen, kan de echtscheiding pas worden ingeschreven nadat de beroepstermijn is verstreken. Deze termijn bedraagt drie maanden.

  1. Verdeling van pensioenen

Dacht u dat alles geregeld was met de inschrijving van de echtscheiding bij de gemeente? Dan heeft u het mis. Vergeet u vooral niet om binnen twee jaar na inschrijving van de echtscheiding bij de gemeente de pensioenformulieren aan de pensioenuitvoerders te zenden. Meer informatie over verdeling van het pensioen vindt u mijn blog ‘Pensioenverdeling na echtscheiding. Hoe zit dit?’.

  1. Notaris

Indien u een eigen woning heeft en u heeft afgesproken dat één van beiden de woning na de echtscheiding zal overnemen, moet er nog een akte van verdeling worden opgesteld door de notaris. De woning moet door de notaris op naam worden gezet van degene die in de woning blijft wonen. Daarnaast moet de ex partner worden ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid van de hypotheek die op de woning rust.

Pensioenverdeling na echtscheiding. Hoe zit dit?

Hoe goed kent u de regels voor verdeling van ouderdomspensioen na echtscheiding?

Gisteren las ik dit bericht op nu.nl dat twee derde van de vrouwen niet nadenkt over verdeling van het pensioen bij echtscheiding. Dat betekent dat jaarlijks zo’n 23.000 vrouwen geen aanspraak maken op het ouderdomspensioen van hun ex-man. Een pensioen waar zij volgens de wet wel recht op hebben. Ik ben geschrokken van deze cijfers. Is het onwetendheid of worden cliënten niet goed voorgelicht door hun advocaat?

In mijn eigen praktijk bespreek ik bij iedere intake voor een echtscheiding de wettelijke regels voor de verdeling van het ouderdomspensioen. Daarbij heb ik gemerkt dat het pensioen vaak een ver-van-mijn-bed-show is. Er moeten immers zoveel andere dingen geregeld worden. Waar gaan de kinderen wonen? Hoe moet het met het huis? Wie neemt welke spullen mee? Als ik vraag of er nagedacht is over de verdeling van het pensioen, krijg ik vaak een glazige blik. “Moet dat ook geregeld worden, dan?”

Hoe wordt het ouderdomspensioen na een scheiding verdeeld?

In Nederland kennen we de ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’, oftewel de Wvps. Volgens de Wvps kunnen de ex-echtgenoten aanspraak maken op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd. Deze verdeling geldt voor scheidingen na 30 april 1995.

Onder de Wvps vallen o.a.:

  • in loondienst opgebouwd ouderdomspensioen;
  • in de eigen onderneming opgebouwde pensioenaanspraken;
  • kapitaalverzekeringen met pensioenclausule (niet zijnde lijfrenteverzekeringen);

Onder de Wvps vallen o.a. niet:

  • AOW-pensioen;
  • nabestaandenpensioen;
  • lijfrentepolissen;

De pensioenuitvoerder betaalt te zijner tijd het ouderdomspensioen aan u en uw ex-partner uit. De rechter hoeft hier geen beslissing over te nemen. Om het pensioen uit te kunnen betalen, moet het pensioenfonds wel van de scheiding op de hoogte zijn. Hiervoor is een speciaal formulier dat u binnen 2 jaar na de scheiding aan de pensioenuitvoerder(s) dient te zenden.

Stuurt u het formulier onverhoopt niet tijdig in? Uw recht op het ouderdomspensioen van uw ex-partner vervalt niet. U kunt dan echter niet meer om rechtstreekse uitbetaling bij de pensioenuitvoerder vragen. U zult u uw ex-partner rechtstreeks moeten aanspreken.

Welke afspraken zijn er mogelijk?

In principe kunt u alle afspraken maken die u zelf wilt. Spreekt u niets af? Dan geldt de Wvps en kunt u aanspraak maken op de helft van het door uw ex-partner tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen.

U kunt met uw ex-partner een andere verdeling van het ouderdomspensioen afspreken. Bijvoorbeeld 70% voor de ene partner en 30% voor de andere partner. Deze afspraken moeten dan wel schriftelijk worden vastgelegd in bijvoorbeeld een convenant of huwelijkse voorwaarden. Ook moet een afschrift van de overeenkomst aan de pensioenuitvoerder(s) worden gestuurd.

U kunt met uw ex-partner ook afspreken om het pensioen niet te verdelen. Deze afspraak wordt vaak gemaakt als beide partners ongeveer evenveel pensioen hebben opgebouwd. Ook deze afspraken dienen schriftelijk te worden vastgelegd en aan de pensioenuitvoerder te worden gezonden.

Wilt u meer weten over de verdeling van pensioen na echtscheiding? Leest u dan ook eens de brochure van de Rijksoverheid. Deze vindt u hier.