Bijna 60% van de Nederlandse gezinnen heeft een huisdier. Het komt dan ook regelmatig voor dat bij een scheiding ook iets geregeld moet worden voor één of meer huisdieren. Het verdelen van de inboedel levert vaak al problemen op. Maar hoe verdeel je een huisdier als beide partners emotioneel gehecht zijn aan het huisdier? Wat regelt de wet? Is het bijvoorbeeld mogelijk om een omgangsregeling met de hond te vragen?

Het staat ex-partners vrij om samen afspraken te maken over de verdeling van huisdieren. Zij kunnen in onderling overleg een omgangsregeling afspreken en deze vastleggen in een overeenkomst. De situatie wordt anders als de ex-partners er samen niet uitkomen. In dat geval zal de rechter een beslissing moeten nemen.

Diverse rechters hebben zich de afgelopen jaren over omgangsregelingen met een hond gebogen. De bekendste zaak over dit onderwerp is ongetwijfeld de rechtszaak over de hond ‘Paco’ van prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn uit 2005. De Roy van Zuydewijn had in kort geding omgang met Paco verzocht, omdat hij de hond miste. De rechter wees deze vordering af. Waarom? De prinses stond op de stamboom van de hond als eigenaar vermeld.

Het recht op omgang met kinderen is in de wet vastgelegd; omgang met huisdieren niet. Een huisdier wordt als een zaak beschouwd, net als een bankstel of een televisie. Daarom onderzoekt de rechter in een procedure wie de eigenaar van het huisdier is. Wie het merendeel van de verzorging op zich heeft genomen, is niet relevant. De rechter kan geen omgangsregeling met een huisdier opleggen. De eigenaar bepaalt wat er met het huisdier gebeurt. En dat is precies wat de rechter in de procedure over Paco besliste.

Wat in de diverse nieuwsberichten over Paco niet duidelijk naar voren kwam, was dat zijn baasjes gehuwd waren op huwelijkse voorwaarden. Zij hadden geen gemeenschap van goederen. Paco was daardoor alleen eigendom van de prinses.

Wat nu als partijen zijn gehuwd in gemeenschap van goederen?

In een gemeenschap van goederen zijn alle bezittingen (en schulden) gezamenlijk. Als de echtgenoten samen een huisdier kopen, zijn zij gezamenlijk eigenaar geworden. Beiden hebben dan evenveel recht op het huisdier. Als de rechter moet beslissen aan wie het huisdier toekomt, zal deze rekening houden met alle feiten en omstandigheden. In dat geval kan er bijvoorbeeld wel rekening worden gehouden met het feit wie het grootste gedeelte van de verzorging op zich heeft genomen.

Houd er rekening mee dat de waarde van het huisdier wel in de verdeling betrokken dient te worden, net zoals de waarde van de televisie.