Categoriearchief: Arbeidsrecht

Opgespaarde vakantiedagen door corona

In verband met de beperkte reismogelijkheden door corona zijn veel mensen deze zomer niet op vakantie geweest. Vakanties worden uitgesteld en vakantiedagen opgespaard. Dit jaar hebben werknemers daarom beduidend minder vakantiedagen opgenomen dan vorig jaar. Dit leidt bij werkgevers tot een enorme berg aan niet opgenomen vakantiedagen. Daar zitten werkgevers om diverse redenen niet op te wachten.

Mag een werkgever een werknemer verplichten om vakantiedagen op te nemen?

Het antwoord op die vraag is ‘nee’. Een werkgever moet de vakantie van een werknemer vaststellen overeenkomstig de wensen van die werknemer, tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten. Uitzondering hierop is een verplichte bedrijfssluiting, die bijvoorbeeld is vastgelegd in de cao.

Voor de werkgever geldt de verplichting om de werknemer in de gelegenheid te stellen om de wettelijke vakantieuren op te nemen. De wettelijke vakantieuren bestaan uit vier maal de overeengekomen arbeidsduur per week. Iemand die 20 uur per week werkt, heeft dus recht op 80 jaarlijkse vakantieuren.

Naast de wettelijke vakantieuren kan er ook sprake zijn van bovenwettelijke vakantieuren. Dit zijn de extra vakantieuren waar een werknemer recht op kan hebben op basis van de cao of arbeidsovereenkomst.

Een werkgever kan een werknemer wel vragen om de wettelijke vakantieuren op te nemen, maar de werknemer mag dit verzoek weigeren.

Veel mensen sparen nu vakantiedagen op. Wat gebeurt er met de vakantieuren als deze niet worden opgenomen?

Wettelijke vakantieuren dienen te worden opgenomen en mogen niet worden afgekocht. Het afkopen is alleen toegestaan bij het einde van het dienstverband. Wettelijke vakantiedagen die niet zijn opgenomen, vervallen een half jaar na het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd. Vakantiedagen die in 2020 zijn opgebouwd vervallen dus op 1 juli 2021. Deze korte vervaltermijn is bedoeld om werknemers te stimuleren om de wettelijke vakantiedagen op tijd op te nemen. Overigens kan bijvoorbeeld in een cao een ruimere vervaltermijn zijn overeengekomen.

Voor bovenwettelijke vakaniedagen geldt een verjaringstermijn van 5 jaar. De bovenwettelijke vakantiedagen kunnen wel worden afgekocht.

Indien er begin volgend jaar een vaccin tegen corona mocht zijn, bestaat de kans dat werknemers allemaal tegelijkertijd hun opgespaarde vakantiedagen willen opnemen. Mag een werkgever een vakantie aanvraag weigeren?

Als meerdere werknemers in dezelfde periode vakantie willen opnemen, leidt dit mogelijk tot een ernstige verstoring in de bedrijfsvoering. In een dergelijk geval mag een vakantieaanvraag door een werkgever geweigerd worden. De werkgever moet de werknemer dan toestaan in een andere periode vakantie op te nemen.

Als de werkgever een vakantieaanvraag eenmaal heeft goedgekeurd, staat deze vast. Alleen in uitzonderlijke situaties mag de werkgever de vakantie daarna nog terugdraaien. In zo’n geval dient de werkgever de schade aan de werknemer te vergoeden. Indien u zelf niet langer vakantie wilt opnemen, bijvoorbeeld omdat uw reis in verband met corona is geannuleerd, is daarvoor toestemming van de werkgever nodig.

Meer over het onderwerp vakantiedagen vindt u in mijn blog ‘Vrij met de feestdagen?’.

Vrij met de feestdagen?

De Kerstdagen staan voor de deur. Veel werknemers willen in deze periode graag vrij, terwijl andere werknemers juist graag aan het werk willen. Gek genoeg staat in de wet niets over het werken op feestdagen als Eerste of Tweede Kerstdag. Als werknemer kun je dus niet afdwingen dat je dan vrij bent. Hoe zit dit?

Het opnemen van vrije dagen dient in overleg met de werkgever afgestemd te worden. In beginsel dient de werkgever de vakanties vast te stellen conform de wensen van de werknemer, tenzij het bedrijfsbelang zich daartegen verzet. Als alle werknemers vrij willen in een bepaalde periode, dan kan de werkgever dus bepalen dat niet iedereen vrij krijgt. Een werkgever dient binnen twee weken op een verzoek van een werknemer te beslissen.

Nederland kent wel Nationale feestdagen en algemeen erkende feestdagen. Op deze dagen zijn zowel overheidsinstellingen als het bedrijfsleven vrij en draaien publieke instellingen, zoals ziekenhuizen en de spoorwegen meestal zondagsdiensten. Deze dagen zijn het meest vanzelfsprekend om werknemers vrij te geven.

Nationale feestdagen zijn:

  • Koningsdag
  • Bevrijdingsdag

Algemeen erkende feestdagen zijn:

  • Nieuwjaarsdag
  • Goede Vrijdag
  • Tweede Paasdag
  • Hemelvaartsdag
  • Tweede Pinksterdag
  • Eerste Kerstdag
  • Tweede Kerstdag

Soms wil een werknemer geen vrij tijdens de feestdagen, maar is het bedrijf gesloten. De werknemer wordt daardoor verplicht vrije dagen op te nemen. Kan dat?

Ja, dat kan, maar alleen als dit in de CAO of de arbeidsovereenkomst is vastgelegd. Er moet hierin zijn opgenomen dat de werkgever verplichte vrije dagen kan aanwijzen en hoeveel. Het is niet mogelijk om een werknemer te verplichten om onbetaald verlof op te nemen.

Kan er aanspraak gemaakt worden op een hoger loon als er gewerkt wordt op een feestdag?

Met betrekking tot de verplichting om een hoger loon te betalen op feestdagen, staat niets in de wet. Hierover zijn vaak in de cao of arbeidsovereenkomst afspraken gemaakt. Veelal geldt een toeslag op het salaris als er gewerkt wordt op een feestdag.

Ik wens u fijne feestdagen!