Maandelijks archief: december 2020

Corona en vervangende toestemming voor vaccinaties

Als alles meezit, worden begin 2021 de eerste mensen in Nederland ingeënt tegen het coronavirus. Toch zijn er ook nog veel onduidelijkheden. Eerst moeten de coronavaccins worden goedgekeurd en toegelaten in Europa. Dan is nog de vraag hoeveel vaccins geleverd kunnen worden én of zij voor alle doelgroepen geschikt zijn. Er is bijvoorbeeld nog meer onderzoek nodig naar de werking en veiligheid van een vaccin bij kinderen. De meningen over het wel of niet vaccineren zijn behoorlijk verdeeld.

Bij het lezen van reacties onder nieuwsberichten over corona valt op dat mensen corona moe zijn en/of vinden dat het kabinet mensen juist onnodig bang maakt. Ook geven veel mensen aan zich niet te zullen laten vaccineren, omdat zij van mening zijn dat de vaccinaties juist bedoeld zijn om mensen ziek te maken. De discussie wel of niet vaccineren zal zich ongetwijfeld ook bij (gescheiden) ouders voordoen.

Wat nu als er een geschikt coronavaccin beschikbaar komt voor kinderen en ouders kunnen het niet eens worden over het vaccineren van hun kind(eren)?

Bij de beantwoording van die vraag is het belangrijk om te weten wie het gezag heeft. Heeft slechts één van de ouders het gezag, dan mag die ouder de beslissing nemen. Als de ouders samen het gezag hebben, moeten de ouders samen beslissen. Lukt dat niet? In dat geval is het mogelijk om vervangende toestemming aan de Rechtbank te verzoeken. Als de rechter het verzoek toewijst, wordt de toestemming van de andere ouder vervangen door de beslissing van de rechter.

Het vragen van vervangende toestemming kan overigens niet alleen bij geschillen over coronavaccinaties, maar voor alle zg. gezagsgeschillen. Een gezagsgeschil is een geschil waarbij de ouders het niet eens kunnen worden over een belangrijke beslissing aangaande hun kind(eren). Een dergelijk geschil kan bijvoorbeeld gaan over een schoolkeuze, maar ook over de deelname aan het rijksvaccinatieprogramma. Het gaat bij dergelijke zaken altijd om een belangenafweging. Het belang van het kind is daarbij doorslaggevend.

Ten aanzien van het rijksvaccinatieprogramma is bijvoorbeeld in meerdere rechterlijke uitspraken overwogen dat dit tot doel heeft om jonge kinderen te beschermen tegen schadelijke ziekten. Daarbij wordt tevens overwogen dat het een feit van algemene bekendheid is dat het gevoerde overheidsbeleid door medici breed wordt gedragen en dat het overgrote deel van de bevolking dit overheidsbeleid steunt en kinderen daaraan laat deelnemen. Daaraan doet niet af dat er ook deskundigen zijn die daar kritisch tegenover staan. Het rijksvaccinatieprogramma wordt daarom in het belang van een kind geacht.

Over het algemeen weegt het belang van een ouder om een kind te laten vaccineren dan ook zwaarder dan het belang van de andere ouder, die het kind niet wenst te laten vaccineren. Dit zal ongetwijfeld ook voor het coronavaccin gaan gelden.