Maandelijks archief: juni 2017

Uit elkaar? Denk aan het ouderschapsplan!

Scheiden of uit elkaar met minderjarige kinderen? Denk aan het ouderschapsplan!

Ga je als ouder van minderjarige kinderen scheiden of uit elkaar? Dan is het volgens de wet verplicht om een ouderschapsplan op te stellen.

 Wat is een ouderschapsplan?

Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst, waarin ouders afspraken over hun minderjarige kinderen vastleggen. In een ouderschapsplan staan alle afspraken die betrekking hebben op de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen. Het plan moet in ieder geval een regeling bevatten over de volgende onderwerpen:

  • waar de kinderen gaan wonen? (hoofdverblijf)
  • wanneer zien de kinderen de andere niet verzorgende ouder? (omgang)
  • op welke wijze verschaffen de ouders elkaar belangrijke informatie over de kinderen en op welke wijze overleggen zij over de kinderen? (informatie en consultatie)
  • hoe worden de kosten van de kinderen verdeeld? (kinderalimentatie)
  • op welke wijze zijn de kinderen betrokken geweest bij het opstellen van het ouderschapsplan?

Naast deze onderwerpen worden vaak ook andere afspraken tussen de ouders vastgelegd. Bijvoorbeeld over bedtijden of wie van de ouders verantwoordelijk is voor tandartsbezoeken.

 Wanneer is een ouderschapsplan verplicht?

Het opstellen van een ouderschapsplan is verplicht voor ouders van minderjarige kinderen die uit elkaar gaan en gezamenlijk belast zijn met het ouderlijk gezag. Een ouderschapsplan is verplicht bij:

  • Echtscheiding;
  • Beëindiging van een geregistreerd partnerschap;
  • Scheiding van tafel en bed;
  • Beëindiging van samenwonen;

 Waarom een ouderschapsplan?

De wetgever heeft het opstellen van een ouderschapsplan verplicht gesteld, zodat ouders vlak na de beslissing om uit elkaar te gaan, gedwongen worden om na te denken over de gevolgen hiervan. Als de ouders duidelijke afspraken maken, kunnen ruzies in de toekomst voorkomen worden.

Een verzoek tot echtscheiding/beëindiging geregistreerd partnerschap/scheiding van tafel en bed wordt door de Rechtbank niet in behandeling genomen als er geen ouderschapsplan bij het verzoek is gevoegd. Lukt het niet om een plan op te stellen? Dan moet in het verzoek worden aangegeven waarom het niet lukt om in onderling overleg afspraken te maken. In dat geval zal de Rechtbank een regeling vastleggen.

Kan een ouderschapsplan gewijzigd worden?

De afspraken in het ouderschapsplan zijn meestal een momentopname van de situatie ten tijde van het uiteengaan. Het kan voorkomen dat de situatie daarna verandert of dat de gemaakte afspraken in de praktijk toch niet goed blijken te werken. In dat geval kan het ouderschapsplan (in onderling overleg) gewijzigd worden. Komt u er samen uit? Dan is een procedure niet nodig. Het is verstandig om eventuele wijzigingen schriftelijk vast te leggen, zodat er later geen misverstanden kunnen ontstaan. Komt u er onderling niet uit? Dan kunt u de rechter vragen een nieuwe regeling te treffen.

Vaderdag en het leed dat omgangsregeling heet

Gekleide asbakken, prachtige kunstwerken en als het een beetje meezit ook nog ontbijt op bed: voor veel vaders een bekend scala aan verwennerijen op Vaderdag. Maar er zijn ook vaders die Vaderdag zonder hun kind moeten doorbrengen. En zo zijn er ook moeders die dat overkomt op Moederdag.

De oorzaak is in veel gevallen het gebrek aan contact met het kind in zijn algemeenheid, dus niet alleen op Vaderdag c.q. Moederdag. Hoewel de wet uitgaat van gelijkwaardig ouderschap, is deze gelijkwaardigheid in sommige gevallen ver te zoeken.

Helaas zijn er legio gevallen bekend waarin de ouders niet over hun onderlinge strijd en/of gebeurtenissen uit het verleden heen kunnen stappen. Op ex-partnerniveau gaat de strijd dan door. Soms met desastreuze gevolgen voor het contact van het kind met één van de ouders. In dit artikel van de Volkskrant wordt aandacht besteed aan deze schrijnende situaties. Hoewel dit artikel uitgaat van de situatie waarin de vader het kind niet ziet, komt de omgekeerde situatie ook voor. Toegegeven, de nog steeds veel voorkomende traditionele rolverdeling zorgt er wel voor dat dit bij vaders vaker voorkomt dan bij moeders.

Of het nu de vader of de moeder is die het kind niet ziet: voor beiden geldt hetzelfde advies. Een simpel, maar belangrijk advies: wacht niet te lang!

Mijn ervaring is dat wanneer ouders eerst afwachten of de situatie verbetert, er maanden en soms jaren voorbij gaan, terwijl er niets verandert. Ondertussen raken ouder en kind steeds meer van elkaar vervreemd. Het kind kan zich steeds meer gaan afzetten tegen de ouder waarmee geen contact is. Zeker bij oudere kinderen (met name tieners) is dit risico heel groot. Indien de ouder waarmee geen contact plaatsvindt dan pas een procedure start om toch weer contact af te dwingen, is een dergelijke procedure een stuk minder kansrijk dan wanneer er direct actie was ondernomen. Zeker bij oudere kinderen speelt het een rol dat zij steeds moeilijker ‘gedwongen’ kunnen worden om contact te hebben. Wanneer er al langere tijd geen contact plaatsvindt, is bij het kind de weerstand tegen contact ook groter.

Overkomt het u dat uw kind bij u weggehouden wordt? Trek dan zo snel mogelijk aan de bel. Een advocaat kan u adviseren over de te kiezen strategie en zo nodig een kort geding voor u starten. Wanneer het contact nog maar kort is verbroken en er geen contra-indicaties zijn voor contact, is de kans groot dat de ouder die het contact niet toestaat alsnog wordt veroordeeld om dit wel te doen. Als de rechter dat noodzakelijk acht kan er zelfs een dwangsom (een soort boete) aan gekoppeld worden. In veel gevallen worden de ouders dan ook doorverwezen naar hulpverlening om zo te proberen de ouders weer op één lijn te krijgen.

 

Scheiden in 10 stappen

Scheiden in 10 stappen

U heeft besloten te gaan scheiden of u overweegt een echtscheiding? Bij een echtscheiding komt er veel op u af. Er is vaak sprake van een achtbaan aan emoties, terwijl er ook  een heleboel juridische, financiële en praktische zaken geregeld moeten worden .

Wat u allemaal dient te regelen, heb ik voor u op een rij gezet in onderstaand stappenplan: scheiden in  10 stappen.

 

  1.  De scheidingsmelding aan uw partner

Heeft u voor uzelf besloten te willen scheiden? Bespreek dit in een persoonlijk gesprek met uw partner. Geef daarbij ook de reden aan waarom u wilt scheiden. Alleen de melding “ik wil scheiden” wordt vaak niet gehoord en kan zelfs uitmonden in een vechtscheiding. Waarschijnlijk liep u al langer met de gedachte van een echtscheiding rond. U heeft daardoor al aan dit idee kunnen wennen. Voor uw partner komt uw mededeling misschien als een verrassing. Geef hem of haar dan ook de tijd om aan het idee van een scheiding te wennen en dit te verwerken.

  1. Samen scheiden? Of ieder een eigen advocaat ?

Voor een echtscheiding is het noodzakelijk om een advocaat in te schakelen. Indien u ernaar streeft om er gezamenlijk goed uit te komen, kunt u samen een mediator of één advocaat inschakelen.

Sommige mensen vinden het prettiger om ieder een eigen advocaat in te schakelen. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, hoeft dit niet tot een vechtscheiding te leiden. Heel veel echtscheidingen worden ook met twee advocaten in goede harmonie afgerond, de zogenaamde overlegscheiding.

  1. Vertel de kinderen, familie en vrienden over de voorgenomen scheiding

Heeft u besloten om definitief uit elkaar te gaan? Bespreek dit dan eerst gezamenlijk met de kinderen! Voor de kinderen is niets schokkender dan wanneer zij van anderen moeten horen dat hun ouders gaan scheiden. Leg aan de kinderen uit dat zij niet tussen hun ouders hoeven te kiezen.

Nadat u de kinderen heeft ingelicht over de voorgenomen echtscheiding, kunt u familie en vrienden vertellen dat u van plan bent om te scheiden.

  1. Het opstellen van een ouderschapsplan

Een verzoek tot echtscheiding wordt door de rechtbank pas in behandeling genomen als er een ouderschapsplan is opgesteld. Het opstellen van een ouderschapsplan is dus een vereiste! Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst, waarin de ouders afspraken over hun minderjarige kinderen vastleggen. In het ouderschapsplan staan alle afspraken die betrekking hebben op de verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen. In deze blog leest u meer over het ouderschapsplan.

  1. Afspraken maken over de verdeling van de gezamenlijke eigendommen

Naast afspraken over de kinderen, dient u tevens afspraken te maken over de verdeling van de gezamenlijke eigendommen. Neemt één van u beiden de woning over of wordt deze verkocht? Hoe wordt de inboedel van de woning verdeeld? Al deze afspraken kunnen schriftelijk worden vastgelegd in een overeenkomst, ook wel een convenant genoemd.

Komt u er samen niet uit? Dan kan tijdens de echtscheidingsprocedure of eventueel daarna in een verdelingsprocedure aan de rechtbank gevraagd worden om een beslissing te nemen hoe de gezamenlijke eigendommen verdeeld dienen te worden.

  1. Het indienen van het verzoek tot echtscheiding bij de rechtbank

Het aanvragen van de echtscheiding dient door een advocaat te gebeuren. De advocaat stelt een verzoek tot echtscheiding op, waarin is aangegeven welke afspraken u over de gevolgen van de echtscheiding wenst te maken. Indien u het niet met elkaar eens bent, kan er een verweerschrift worden ingediend.

In het verzoek tot echtscheiding hoeft niet te worden aangegeven wat de reden van de echtscheiding is. Er hoeft alleen aangegeven te worden dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Uw advocaat dient het verzoek tot echtscheiding in bij de rechtbank.

  1. De uitspraak van de echtscheiding door de rechtbank

Bent u het samen eens over de inhoud van het echtscheidingsverzoek? In dat geval zal  er doorgaans geen mondelinge behandeling nodig zijn en kan de rechtbank enkele weken later de echtscheiding uitspreken.

Bent u het niet met elkaar eens, bijvoorbeeld over de hoogte van de alimentatie? Dan zal de rechtbank een mondelinge behandeling bepalen, waarbij u allebei gelijktijdig met uw advocaat op de rechtbank dient te verschijnen om te worden gehoord. Pas na deze mondelinge behandeling kan de rechtbank de echtscheiding uitspreken.

De uitspraak van de rechtbank wordt de echtscheidingsbeschikking genoemd.

  1. De inschrijving van de echtscheidingsbeschikking bij de gemeente

De rechtbank heeft de echtscheiding uitgesproken, maar dit betekent nog niet dat u ook al officieel gescheiden bent. Om de echtscheiding definitief te maken, moet deze worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar u bent gehuwd. Om de echtscheiding te kunnen inschrijven, dient u allebei een zogenaamde akte van berusting te ondertekenen. U verklaart daarin om geen hoger beroep te zullen instellen tegen de echtscheiding.

Als één van de echtgenoten weigert om de akte van berusting te ondertekenen, kan de echtscheiding pas worden ingeschreven nadat de beroepstermijn is verstreken. Deze termijn bedraagt drie maanden.

  1. Verdeling van pensioenen

Dacht u dat alles geregeld was met de inschrijving van de echtscheiding bij de gemeente? Dan heeft u het mis. Vergeet u vooral niet om binnen twee jaar na inschrijving van de echtscheiding bij de gemeente de pensioenformulieren aan de pensioenuitvoerders te zenden. Meer informatie over verdeling van het pensioen vindt u mijn blog ‘Pensioenverdeling na echtscheiding. Hoe zit dit?’.

  1. Notaris

Indien u een eigen woning heeft en u heeft afgesproken dat één van beiden de woning na de echtscheiding zal overnemen, moet er nog een akte van verdeling worden opgesteld door de notaris. De woning moet door de notaris op naam worden gezet van degene die in de woning blijft wonen. Daarnaast moet de ex partner worden ontslagen uit de hoofdelijke aansprakelijkheid van de hypotheek die op de woning rust.

Pensioenverdeling na echtscheiding. Hoe zit dit?

Hoe goed kent u de regels voor verdeling van ouderdomspensioen na echtscheiding?

Gisteren las ik dit bericht op nu.nl dat twee derde van de vrouwen niet nadenkt over verdeling van het pensioen bij echtscheiding. Dat betekent dat jaarlijks zo’n 23.000 vrouwen geen aanspraak maken op het ouderdomspensioen van hun ex-man. Een pensioen waar zij volgens de wet wel recht op hebben. Ik ben geschrokken van deze cijfers. Is het onwetendheid of worden cliënten niet goed voorgelicht door hun advocaat?

In mijn eigen praktijk bespreek ik bij iedere intake voor een echtscheiding de wettelijke regels voor de verdeling van het ouderdomspensioen. Daarbij heb ik gemerkt dat het pensioen vaak een ver-van-mijn-bed-show is. Er moeten immers zoveel andere dingen geregeld worden. Waar gaan de kinderen wonen? Hoe moet het met het huis? Wie neemt welke spullen mee? Als ik vraag of er nagedacht is over de verdeling van het pensioen, krijg ik vaak een glazige blik. “Moet dat ook geregeld worden, dan?”

Hoe wordt het ouderdomspensioen na een scheiding verdeeld?

In Nederland kennen we de ‘Wet verevening pensioenrechten bij scheiding’, oftewel de Wvps. Volgens de Wvps kunnen de ex-echtgenoten aanspraak maken op de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap is opgebouwd. Deze verdeling geldt voor scheidingen na 30 april 1995.

Onder de Wvps vallen o.a.:

  • in loondienst opgebouwd ouderdomspensioen;
  • in de eigen onderneming opgebouwde pensioenaanspraken;
  • kapitaalverzekeringen met pensioenclausule (niet zijnde lijfrenteverzekeringen);

Onder de Wvps vallen o.a. niet:

  • AOW-pensioen;
  • nabestaandenpensioen;
  • lijfrentepolissen;

De pensioenuitvoerder betaalt te zijner tijd het ouderdomspensioen aan u en uw ex-partner uit. De rechter hoeft hier geen beslissing over te nemen. Om het pensioen uit te kunnen betalen, moet het pensioenfonds wel van de scheiding op de hoogte zijn. Hiervoor is een speciaal formulier dat u binnen 2 jaar na de scheiding aan de pensioenuitvoerder(s) dient te zenden.

Stuurt u het formulier onverhoopt niet tijdig in? Uw recht op het ouderdomspensioen van uw ex-partner vervalt niet. U kunt dan echter niet meer om rechtstreekse uitbetaling bij de pensioenuitvoerder vragen. U zult u uw ex-partner rechtstreeks moeten aanspreken.

Welke afspraken zijn er mogelijk?

In principe kunt u alle afspraken maken die u zelf wilt. Spreekt u niets af? Dan geldt de Wvps en kunt u aanspraak maken op de helft van het door uw ex-partner tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdomspensioen.

U kunt met uw ex-partner een andere verdeling van het ouderdomspensioen afspreken. Bijvoorbeeld 70% voor de ene partner en 30% voor de andere partner. Deze afspraken moeten dan wel schriftelijk worden vastgelegd in bijvoorbeeld een convenant of huwelijkse voorwaarden. Ook moet een afschrift van de overeenkomst aan de pensioenuitvoerder(s) worden gestuurd.

U kunt met uw ex-partner ook afspreken om het pensioen niet te verdelen. Deze afspraak wordt vaak gemaakt als beide partners ongeveer evenveel pensioen hebben opgebouwd. Ook deze afspraken dienen schriftelijk te worden vastgelegd en aan de pensioenuitvoerder te worden gezonden.

Wilt u meer weten over de verdeling van pensioen na echtscheiding? Leest u dan ook eens de brochure van de Rijksoverheid. Deze vindt u hier.

Het straffen van minderjarige verdachten

Vorige week werd Nederland opgeschrikt door de dood van twee 14-jarige meisjes, Romy en Savannah. Wellicht nog groter was de schok dat voor deze zaken – die overigens geen verband met elkaar lijken te houden – twee minderjarige jongens zijn aangehouden. Twee jongens van respectievelijk 14 en 16 jaar oud.

Vanmiddag werd bekend dat de 14-jarige jongen, die verdacht wordt van het doden en seksueel misbruiken van Romy, beide feiten heeft bekend. Kort daarna zag ik de eerste berichten op internet voorbij komen, waarin werd  opgeroepen om de jongen een levenslange gevangenisstraf te geven. Maar hoe gaat dat nu eigenlijk in zijn werk, de berechting van een minderjarige verdachte?

Kinderen tussen de 12 en 18 jaar die een strafbaar feit begaan, worden in beginsel berecht volgens het jeugdstrafrecht. Het jeugdstrafrecht wijkt af van het volwassenenstrafrecht. Het volwassenenstrafrecht is gericht op vergelding voor het gepleegde strafbare feit. Het jeugdstrafrecht is meer gericht op het bijsturen van het gedrag van de minderjarige, omdat de hersenen van het kind nog in ontwikkeling zijn. De straf is met name gericht op het voorkomen van nieuwe strafbare feiten. Binnen het jeugdstrafrecht worden daarom ook de ouders betrokken. Als zij het ouderlijk gezag over hun kind hebben, zijn zij zelfs verplicht om op de zitting aanwezig te zijn. Ook het kind moet verplicht op de zitting aanwezig zijn.

Welke straffen zijn er?

In het jeugdstrafrecht zijn er drie hoofdstraffen:

  • jeugddetentie (gevangenisstraf)
  • taakstraf
  • geldboete

Jeugddetentie kan alleen tijdelijk worden opgelegd. De duur van de jeugddetentie is afhankelijk van de leeftijd van de verdachte:

  • Voor een jongere die nog geen 16 jaar oud is, bedraagt de maximale jeugddetentie 12 maanden.
  • Voor een jongere die 16 of 17 jaar oud is, bedraagt de maximale jeugddetentie 24 maanden.

In detentie moeten de kinderen naar school en krijgen zij les in sociale vaardigheden.

Als een kind 16 of 17 jaar oud is, kan de rechter besluiten om het volwassenenstrafrecht toe te passen. Dit gebeurt wanneer de jeugdstraf niet past bij de geestelijke ontwikkeling van het kind en/of het misdrijf te ernstig is voor het opleggen van een jeugdstraf. Andersom is het bij jongvolwassenen tot 23 jaar ook mogelijk om het jeugdstrafrecht toe te passen als de omstandigheden daartoe aanleiding geven.

Gelet op de leeftijd van de verdachte in de zaak van Romy, zal in dit geval dus het jeugdstrafrecht worden toegepast. Een levenslange gevangenisstraf zal daarom niet aan de orde zijn.

Beperking wettelijke gemeenschap van goederen

Als je in Nederland trouwt zonder iets te regelen, trouw je automatisch in gemeenschap van goederen. Dit betekent dat alle bezittingen en (voor huwelijkse) schulden gezamenlijk worden. Bij het einde van het huwelijk dienen alle bezittingen en schulden bij helfte te worden verdeeld. Nederland is één van de weinige landen waar de gemeenschap van goederen zo ver strekkend is.

Naar verwachting gaat dat vanaf 1 januari 2018 gaat dat veranderen, omdat de Eerste Kamer op 28 maart 2017 het initiatiefvoorstel ‘Beperking wettelijke gemeenschap van goederen’ heeft aangenomen.

Wat verandert er?

Misschien kent u het liedje De Kapitein II van Acda & de Munnik? Hierin wordt bezongen:

“Cd van jou, cd van mij
Cd van ons allebei
Maar gekregen van m’n moeder
Van mijn moeder dus van mij”

In een notendop samengevat wordt dit de nieuwe regeling.

Ieder houdt de bezittingen en schulden die voor het huwelijk zijn opgebouwd. Erfenissen en schenkingen die tijdens het huwelijk worden ontvangen, hoeven niet te worden verdeeld. Dit geldt ook als er geen uitsluitingsclausule is! Alleen het vermogen (en schulden) dat de partners tijdens het huwelijk gezamenlijk hebben opgebouwd, wordt straks na de echtscheiding gedeeld.

Voor wie?

Naar verwachting geldt de wet vanaf 1 januari 2018 voor alle huwelijken die vanaf dat moment gesloten worden. Afwijken van het nieuwe stelsel kan alleen als er huwelijkse voorwaarden bij de notaris worden gesloten.

Op huwelijken gesloten voor 1 januari 2018 blijft de oude regeling van de gemeenschap van goederen van toepassing.

Tip

Het is belangrijk om een goede administratie bij te houden, zodat vastgesteld kan worden welke goederen en schulden tot het privé vermogen van de partners behoren.